什

Í

shí

1. 十 1. -мен мағыналас келеді де бөлшек сандарға және еселік сандарға қолданылады

什一 — оннан бірі

什一税 — құшыр (діни алман)

什百 — он есе, жүз есе

2. әр алуан, әртүрлі, сан түрлі, әрқилы, сан қилы, түрлі-түсті, қилы-қилы, түрлі-түрлі, ұсақ-түйек, кәкір-шүкір, уақ-түйек, бәкін-шүкін, көр-жер, керек-жарақ, жасау-жабдық, дүние-жиһаз, зат, дүние, жабдық, жиһаз, әбзел

什物 — отбасының керек-жарағы, үй ішінің дүние-жиһазы, үйдің кәкір-шүкірі

家什 — үй жиһаздары, үй әбзелдері, керек-жарақ, дүние-жиһаз

【什锦】 сұрыптама, қоспа, жиынтық, ассорти

什锦糖 — кәмпит ассортиі

【什件儿】 өкпе-бауыр, өкпе-сақпа, ішек-қарын, қарын-сұрын

炒什件儿 — өкпе-бауыр қуырдағы (құстың өкпе-бауырына айтылады)

II

shén

【什么】

1) не, немене, нендей, несі, неге, неліктен, кім, еш, ешқандай, қай, қайсы, қалай, қандай, қай-қайсысы, бірдеме, бірдеңе, әлдене, дәнеңе, ештеңе, түк, бәрі, барлығы, түгел, тегіс, солай, секілді, сияқты, тектес, іспетті

想什么？ — не ойлап отырсың?

什么人？ — кімсің?

这是什么？ — мынау немене өзі?

什么叫押韵 — ұйқас деген не?

什么事儿？ — нендей шаруаңыз бар еді?

那是什么颜色？ — анау қандай түс болғаны?

这是什么鞋？ — мынасы қандай етік?

没有什么困难 — түк те қиыншылық жоқ

我饿了，想吃点儿什么 — қарным ашып барады, бірдеңе жегім келіп тұрғаны

好象出了什么事儿 — әлдене оқиға болып қалған сияқты

这是什么地方？ — мынау қай жер екен?

什么样的人说什么样的话 — кісісі қалай болса сөзі де солай болмақ

什么事都难不住他 — қай-қайсы шаруаңды да тындыра береді

什么都准备好了 — бәрі дап-дайын тұр ғой

什么送个信儿啊，跑个腿儿啊，他都干得了 — хабар жеткізу, бірдеңе әкеле қою секілді жұмыстардың бәріне епті

什么晒一天？晒三天也晒不干 — бір-ақ күн жайғаны несі? үш күн жайса да кебе қоймас әуелі

什么的 — сияқты, секілді, тектес, іспетті, тәрізді

2) мәссаған, пәле, көтек, қап, әттеген-ай, ойбай-ау, апырау, ахау, т. б. одағай сөздер міндетін атқарады

什么！没有水？ — қап! су жоқ деймісің?

什么！九点了，车还没有来！ — мәссаған, машинасы түскір сағат тоғызға дейін көрінбейді!